Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2014

Το έθιμο του Αράπη στην Νικήσιανη Καβάλας

Το δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων κλείνει με μια μοναδική γιορτή στη Νικήσιανη Καβάλας. Πρόκειται για το έθιμο των Αράπηδων που θεωρείται από τα σημαντικότερα στο Βαλκανικό χώρο και ξεχωρίζει με την πρωτοτυπία και τα μηνύματά του.

Πάνω στις ψηλότερες κορυφές του Παγγαίου, που προστατεύουν στον ίσκιο τους τη Νικήσιανη, υπήρχε και το μαντείο του Διονύσου. Ήταν τόσο ξακουστό και παλαιό αυτό το μαντείο, ώστε μεταξύ αυτών που το συμβουλεύτηκαν να συγκαταλέγονται ο Μέγας Αλέξανδρος και ο ΡωμαίοςΟκτάβιος.Σ' αυτό το ιερό του Διονύσου με τους μυστηριώδεις παγανιστικούς τρόπους λατρείας, γινόταν η γονιμοποίηση της φύσης ενώ οι λατρεύοντες το Διόνυσο, επιζητούσαν την επικοινωνία με τους θεούς και την αθανασία της ψυχής.
Κατάλοιπο αυτής της Διονυσιακής λατρείας, θεωρείται το έθιμο των''Αράπηδων'' της Νικήσιανης, γνωστό και ως "Αράπδις", που τώρα τελείται την ημέρα του Αϊ Γιάννη στις 7 Ιανουαρίου. Αυτό ήταν κατάλοιπο τωνκαλενταριών, δηλαδή των εκδηλώσεων που στην αρχαιότητα τελούνταν στην αρχή μιας περιόδου. Ο ''Αράπ'ς'' έχει επιβλητική εμφάνιση προκαλώντας δέος και φόβο. Λέγεται μάλιστα στο χωριό ότι σε μια μάχη του Μεγάλου Αλεξάνδρου οι ''Αράπ'δις'' έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στη νικηφόρα έκβασή της. Ο εχθρός διέθετε ελέφαντες που η αντιμετώπισή τους προβλημάτιζε τον Έλληνα Αρχιστράτηγο. Τότε παρουσιάστηκαν οι Σάοι, κάτοικοι της Νικήσιανης, και του ζήτησαν να λάβουν μέρος στη μάχη ντυμένοι ''Αράπ'δις''. Ο θόρυβος των τσανιών(κουδουνιών) προκάλεσε τρόμο στους ελέφαντες, τους έτρεψε σε φυγή και έτσι κερδίθηκε η μάχη.
Παλαιότερα το έθιμο των ''Αράπηδων'' λάμβανε χώρα και την ημέρα της Πρωτοχρονιάς. Εδώ και 25 χρόνια αναβιώνει μόνο τη μέρα του Αϊ Γιάννη. Την παραμονή, την ημέρα των Φώτων δηλαδή, αργά το βράδυ νεαρά παιδιά φορούν στη μέση τα τσάνια και γυρίζουν στους δρόμους του χωριού προμηνύοντας έτσι την έλευση των ''Αράπηδων'', δηλαδή ανθρώπων ντυμένων με προβιές ζώων ή κάπα που σκεπάζει όλο το κορμί μέχρι τις κνήμες. Η ράχη παραγεμίζεται με χόρτα για να σχηματιστεί καμπούρα και στη μέση έχουν 4 κουδούνια τα "τσανιά" που το ένα είναι μεγαλύτερο και λέγεται "μπατάλι". Στις κνήμες έχουν καλτσούνια και στο πέλμα "τσαρβούλια". Χαρακτηριστικότερο από όλα είναι το κάλυμμα της κεφαλής η λεγόμενη "μπαρμπούτα" από μαύρο τραγίσιο δέρμα.
  Κάθε χρόνο στη γιορτή του Άι-Γιάννη , μετά τον εκκλησιασμό , οι αράπηδες με ένα φουστανελοφόρο μπροστά πηδώντας και κρατώντας ξύλινες μαχαίρες , μέσα στο πανδαιμόνιο του κρότου των κουδουνιών , περιέρχονται στην κωμόπολη για να διώξουν τα κακά πνεύματα. Στην πλατεία τελικά μονομαχούν δύο αράπηδες και ο ένας από αυτούς πέφτει νεκρός , συμβολίζοντας τον θάνατο του Διόνυσου από τους Τιτάνες , που σε λίγο ανασταίνεται από το Δία ή συμβολίζει την ζωή με το θάνατο και την ανάσταση. Το πανάρχαιο αυτό ειδωλολατρικό έθιμο , που δείχνει τη γνησιότητα της καταγωγής των ανθρώπων , διατηρείται χωρίς διακοπή από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα για λαογραφικούς και παραδοσιακούς κυρίως λόγους από τον Πολιτιστικό Σύλλογο της Νικήσιανης.

Δείτε παρακάτω φωτογραφίες και βίντεο από το έθιμο...






               Φέτος (από πέρυσι) το έθιμο του Αράπη αναβιώνει στις 6                                                     Ιανουαρίου, ανήμερα των Φώτων!


ΠΗΓΗ: http://www.nikisiani.8m.com/ethima.htm
Το ΠΡΟΦΙΛ του Συλλόγου στο FACEBOOK: https://www.facebook.com/sullogos.arapis

Ευχόμαστε στον Π.Σ ''Αράπης'' Νικήσιανης ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ και ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου